Artykuł opowiadający o środowiskowej historii nadbużańskiego Polesia, relacji pomiędzy bagiennym krajobrazem a budowaniem społeczno-ekonomicznych autonomii.
Tekst ten był pierwotnie opublikowan w Magazynie PISMO ‘Wokół Wody’ (nr.86, 2023)
ZAKOLE to projekt zakorzeniony na mokradle położonym nieopodal serca Warszawy. Zakole Wawerskie obejmuje zarówno malownicze, w większości niedostępne bagno, jak i rozległe łąki. Obszar ten zamieszkany jest przez różne istoty – bobry, ptaki, żaby, komary, olsy, trzciny i trawy, a także przez ludzi. Celem działań jest poznanie Zakola Wawerskiego wraz z jego mieszkańcami i bywalcami, a także rozpoznanie i zmapowanie jego różnych znaczeń.
Projekt ZAKOLE prowadzony jest przez kolektyw poszukujący sposobów opowiadania i doświadczania tego typu terenów oraz przybliżania perspektywy współtworzących je istot. Opowieść snuta dookoła Zakola Wawerskiego służy podkreśleniu wagi istnienia podobnych miejsc w miastach, przede wszystkim że względów przyrodniczych i klimatycznych, zwracając przy tym uwagę na złożoność relacji i interesów powiązanych z nimi aktorów.
Siostry Rzeki to akcja w obronie ostatnich naturalnych rzek Europy w tym Wisły przed planowaną drogą wodną E 40 oraz budową nowej wielkiej zaporę na Wiśle w Siarzewie. Akcja powstała by upowszechnić postulaty Koalicji Ratujmy Rzeki, która powstała, w 2017 jako reakcja na rządowe plany zagłady ostatnich naturalnych rzek.
Siostry Rzeki funkcjonują jako ekofeministyczny kolektyw artystyczny, założony w 2017 roku przez krakowską artystkę Cecylię Malik. Działalność kolektywu opiera się na „przekonaniu, że rzeka jest dyskryminowaną przez państwo osobą” oraz dążeniu do „stopniowego odzyskiwania wody dla mieszkańców miast, miejscowości i wsi”. Męscy członkowie grupy wykorzystują nazwę Bracia Potoki.
Miejska praktyka edukacyjna osadzona od 2018 roku na terenie zbiornika retencyjnego wody deszczowej byłego lotniska Berlin-Tempelhof.
Na obszarze Floating University różnorodna międzygatunkowa mozaika zwierząt, roślin oraz alg zakorzeniając się dała początek niezwykłemu krajobrazowi: antropogeniczne środowisko przejęte i przekształcone przez przyrodę, gdzie zanieczyszczona woda koegzystuje z nową formą Uniwersytetu, tworząc trzeci krajobraz.
Od 2018 roku Floating University rośnie w miejsce, gdzie heterogeniczne interesy różnych gatunków i grup inspirują i inicjują wydarzenia, interwencje, projekty i instalacje. Powstawanie Floating University jest ciągłym procesem poszukiwania, wspólnego odkrywania, tworzenia i przekazywania wiedzy.
ENSAYOS
Tierra del Fuego, Chile www.ensayostierradelfuego.net
Tierra del Fuego, Chile www.ensayostierradelfuego.net
ENSAYOS to kolektywna praktyka badawcza skupiona na dialogu międzygatunkowym oraz ochronie torfowisk. Projekt ENSAYOS (co oznacza ‘badanie’, ‘eseje’ lub ‘proby’) zainicjowany na archipelagu Tierra del Fuego w południowej chilijskiej Patagonii w 2010 wyniknął bezpośrednio z zainteresowania zjawiskami ekopolitycznymi bezpośrednio wpływającymi na archipelag i jego mieszkańców – zarówno przeszłych jak i obecnych, ludzkich i nieludzkich. Obecnie kolejne archipelagi zostały objęte wnikliwym spojrzeniem, z ‘osrodkami’ badawczymi w Norwegii, Nowym Jorku i Australii.
Misją ENSAYOS jest prowadzenie ekokulturalnej aktywności konserwatorskiej w Tierra del Fuego i innych obszarach przybrzeżnych poprzez kolaboracje artystyczne, naukowo-społeczne projekty we współpracy z istniejącymi inicjatywami ekologicznymi i kulturalnymi.
LITERATURA
〜 artykuł w Tekstach Drugich: Osuszanie historii. Błoto i nowoczesność. Katarzyna Czeczot, Michał Pospiszyl. Teksty Drugie 2021 / 5 Historie Potencjalne
〜Pińskie błota. Natura, wiedza i polityka na polskim Polesiu do 1945 roku. Sławomir Łotysz, Universitas, Kraków 2022
〜 How to make a wetland. Water and Moral Ecology in Turkey. Caterina Scaramelli, Stanford University Press, Stanford, California 2021
〜 Dismal Freedom. A History of the Maroons of the Great Dismal Swamp, J. Brent Morris, The University of North Carolina Press 2022
WSPÓŁPRACA
Zaprzyjaźnione inicjatywy
interwencyjne, edukacyjne
i artystyczne
interwencyjne, edukacyjne
i artystyczne